Ung thư da là bệnh lý do nhiều loại u ác tính khác nhau xuất phát từ các tế bào biểu mô của da. Có nhiều loại ung thư da, nhưng ba loại thường gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư tế bào hắc tố.
Ung thư da thường gặp ở người già, nam giới nhiều hơn nữ giới. Bệnh xuất hiện ở vùng da hở, 90% ở vùng mặt. Về nguyên nhân sinh bệnh, ung thư da chủ yếu do tia cực tím. Một số nguyên nhân khác như tia phóng xạ, chất thạch tín, hóa chất diệt cỏ.
YẾU TỐ NGUY CƠ:
Màu da:
– Những người da sáng, mắt xanh, tóc bạch kim hoặc đỏ có nguy cơ ung thư da cao.
– Tàn nhang, viêm da mãn tính hoặc chấn thương da.
– Da tiếp xúc với bức xạ cực tím và bức xạ ion hóa.
– Tiếp xúc với hóa chất gây ung thư.
TRIỆU CHỨNG CẢNH BÁO:
– Vết loét lâu liền hoặc vết loét rớm máu
– Biến đổi dày sừng có loét, nổi cục, dễ chảy máu
– Loét hoặc nổi cục trên bề mặt sẹo cũ
– Xuất hiện mảng đỏ mạn tính có loét
CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN:
– Giai đoạn I : Xuất hiện khối u có đường kính ≤ 2 cm. Chưa di căn hạch.
– Giai đoạn II: U có đường kính từ 2-5 cm hoặc u có đường kính lớn hơn 5 cm. Chưa di căn hạch.
– Giai đoạn III: U xâm lấn vào cơ, sụn, xương, chưa di căn hạch. Hoặc u có đường kính bất kỳ và di căn hạch khu vực.
– Giai đoạn IV: U có đường kính bất kỳ hoặc u xâm lấn vào các tổ chức khác, có hoặc không di căn hạch, có di căn xa phổi, xương, gan, não.
CÁC KỸ THUẬT CHẨN ĐOÁN UNG THƯ DA
Chẩn đoán phân biệt
Dựa vào khám nghiệm lâm sàng và sinh thiết tổn thương. Có thể bị nhầm với các thương tổn sau:
– Loét nhiễm trùng do nấm, viêm lao, giang mai.
– Loét do thiểu dưỡng như ứ trệ tĩnh mạch, loét do thiếu máu động mạch, bệnh thần kinh, bệnh xơ da tiền ung thư.
– Các ung thư hắc tố không có sắc tố.
– Các biện pháp xâm nhập để chẩn đoán xác định
Sinh thiết mảnh lấy ở rìa thương tổn: Cần lấy đủ độ sâu để xác định mức xâm nhập tế bào ung thư qua màng đáy.
Sinh thiết cắt bỏ những thương tổn dưới 3 cm, có thể làm chẩn đoán tức thì hoặc trng 48 giờ.